![](/media/lib/455/n-stulbia-96303f0b7c8769d59159329f38d33059.jpg)
Zwierzęta bez mózgu też śpią. Sen pojawił się jako funkcja metaboliczna, a nie neurologiczna?
20 maja 2021, 09:01Studia nad snem są prowadzone zwykle pod kątem badań neurologicznych i tak też jest postrzegana rola snu. Tymczasem badania nad jednymi z najprostszych zwierząt – hydrami – wskazują, że sen pojawił się na długo przed pojawieniem się mózgu. A pojawił się z powodów metabolicznych.
![](/media/lib/464/n-kosciol-6cbb1cfc1a1c4a13d1df9aaa4d754c1b.jpg)
XVI-wieczna modrzewiowa świątynia pw. św. Bartłomieja Apostoła w Porębie Wielkiej odzyskuje blask
26 lipca 2021, 15:42Zakończono kolejny etap prac konserwatorsko-restauratorskich przy bryle zabytkowego modrzewiowego kościoła pw. św. Bartłomieja Apostoła w Porębie Wielkiej koło Oświęcimia. Zbudowano go na początku XVI w., w 1644 r. dobudowano wieżę. Jest to jeden z najstarszych kościołów na Pogórzu Śląskim. Świątynia ma charakter późnogotyckiego kościoła odmiany śląskiej. Znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa małopolskiego.
![](/media/lib/476/n-fountains-ed6a6689ccbd6f7dc3f0138eb94e2a30.jpg)
Największa przyklasztorna garbarnia wyjaśnia zagadkę „toru do kręgli” w Fountains Abbey
26 października 2021, 08:09Na terenie dawnego cysterskiego opactwa Fountains Abbey znaleziono olbrzymią garbarnię. Był to największy zakład tego typu w klasztorach na Wyspach Brytyjskich, a jego rozmiary wskazują na prowadzenie tutaj działalności na skalę przemysłową. W proces garbowania skór musiały być tutaj zaangażowane setki osób.
![](/media/lib/489/n-misa-0c3268e54f0d7016b28bc55f06f87412.jpg)
W holenderskim mieście archeolodzy znaleźli doskonale zachowaną rzymską misę
1 lutego 2022, 19:29Archeolodzy, którzy prowadzą wykopaliska w Winkelsteeg w Nijmegen, odkryli pod koniec ubiegłego roku świetnie zachowaną błękitną szklaną misę sprzed ok. 2 tys. lat. Piękną barwę uzyskano dzięki zastosowaniu tlenku metalu. Oprócz misy odkryto tam pozostałości domostw i studni
![](/media/lib/501/n-tdrs-3df82c66078296e9ac1d0af3b38d4091.jpg)
SpaceX? SES? A może ktoś inny zapewni łączność NASA z jej pojazdami na orbicie
27 kwietnia 2022, 06:49Jednym z powodów, dla których NASA od wielu lat wspiera rozwój prywatnego przemysłu kosmicznego jest chęć skupienia się na eksploracji dalszych części przestrzeni kosmicznej i pozostawienie w prywatnych rękach wszelkich działań na niskiej orbicie okołoziemskiej. Jednym z takich działań może być zastąpienie przez sieć Starlink starzejącej się konstelacji TDRS (Tracking and Date Relay Satellite), która zapewnia łączność z Międzynarodową Stacją Kosmiczną.
![](/media/lib/513/n-panda-70d32c0115672cf5cacd4cfb59d001d2.jpg)
Ostatnia panda Europy. W Bułgarii zidentyfikowano nieznany gatunek wielkiej pandy
1 sierpnia 2022, 14:09Znalezione w latach 70. w Bułgarii dwa skamieniałe zęby należały do nieznanego gatunku pandy, donoszą Qiagao Jiangzuo z Chińskiej Akademii Nauk oraz profesor Nikołaj Spassow z Bułgarskiej Akademii Nauk. Naukowcy przeanalizowali zęby przechowywane od kilku dziesięcioleci Bułgarskim Narodowym Muzeum Historii Naturalnej i doszli do wniosku, że należały one do ostatniego znanego i „najbardziej wyewoluowanego” gatunku europejskiej pandy.
![](/media/lib/523/n-robinia-20cf993af48cb60b8dd59024c9eb4ea7.jpg)
Ślady kolonializmu widać nawet w rozprzestrzenieniu obcych gatunków roślin
17 października 2022, 16:11Obce gatunki roślin w byłych koloniach tych samych europejskich potęg są średnio bardziej do siebie podobne niż gatunki obce na innych obszarach, a stopień podobieństwa roślin jest proporcjonalny do długości okresu zależności kolonialnej. Takie wnioski płyną z badań przeprowadzonych przez międzynarodowy zespół pracujący pod kierunkiem Bernda lenzera i Franza Essla z Uniwersytetu w Wiedniu. Uczeni badali, jak europejski kolonializm wpłynął na rozprzestrzenianie się roślin na świecie.
![](/media/lib/533/n-spolecz-d64920f5055b12f14cac63820e18a7e5.jpg)
Częste korzystanie z mediów społecznościowych zmienia pracę mózgu nastolatków
4 stycznia 2023, 13:33Częste sprawdzanie mediów społecznościowych przez nastolatków jest powiązane ze zmianami w mózgach, decydującymi o tym, jak młodzi ludzie reagują na otoczenie – informują autorzy jednego z pierwszych długoterminowych badań nad używaniem nowoczesnych technologii a rozwojem układu nerwowego nastolatków. Dzieci, które często sprawdzają media społecznościowe, stają się nadwrażliwe na opinie rówieśników, mówi profesor Eva Telzer z University of North Carolina at Chapel Hill.
![](/media/lib/544/n-gepard-297667dee03b39a3f3dae1144db60ae2.jpg)
Pierwsze od 70 lat narodziny geparda w Indiach
29 marca 2023, 15:26Po raz pierwszy od 70 lat w Indiach przyszły na świat młode gepardy. Narodziny młodych, z rodziców sprowadzonych z Afryki, to dobra wiadomość, gdyż gepardy na całym świecie są narażone na wyginięcie. Nie zmienia to jednak sytuacji skrajnie zagrożonego podgatunku – geparda azjatyckiego – który może zniknąć z powierzchni Ziemi w ciągu kilku najbliższych lat.
![](/media/lib/555/n-wszechswiat-b068006902a55487e5f6d44fce61454a.jpg)
Wszechświat jest dwukrotnie starszy, niż sądzimy, twierdzi kanadyjski naukowiec
12 lipca 2023, 09:27Wszechświat może być dwukrotnie starszy, niż się powszechnie przyjmuje. Profesor fizyki Rajendra Gupta z Uniwersytetu w Ottawie opracował nowy model kosmologiczny, który rzuca wyzwanie dominującemu modelowi i może rozwiązywać problem galaktyk, które musiały powstać na wczesnym etapie rozwoju wszechświata. Według naszego nowego modelu galaktyki te liczą sobie miliardy lat, a wszechświat ma 26,7 miliarda lat, a nie 13,7 miliarda, jak się obecnie uważa, mówi uczony.